ภาค 3 : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 26 / 35

ภาค ด คาถาธรรมบท

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ (๔๒) ๔. เรื่องนางปติปูชิกา [๓๖] ปุปผานิ เหว ปจิมนต์ พยาส ดมนส์ นร่ อติตตเยว กาเมสุ อนฺตโก กุรุเต วส์ ฯ มัจจุ ผู้ทำซึ่งที่สุด กระทำนระผู้มีใจข้องในอารมณ์ต่าง ๆ เลือกเก็บ ดอกไม้อยู่เท

คาถาธรรมบทนี้นำเสนอเรื่องราวที่มีความหมายลึกซึ้งในเรื่องธรรม สำหรับการเข้าใจคุณค่าของการทำความดี และหลีกเลี่ยงความลุ่มหลงในอารมณ์ต่าง ๆ มีการยกตัวอย่างจากชีวิตของนางปติปูชิกา และโกสิยเศรษฐี โดยใช้การเ

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ กทาห์ นวปปาสาท วิหารทานํ ทสฺสามิ 'กทานํ มญฺจ สญฺจ, เสนาสนภัณฑ์ ทสฺสามิ “กทาห์ สลากภัตต์, โภชนทานํ ทสฺสามิ (๔๔) สุธามตฺติกเลปน์ สงฺกปฺโป มยุท ปูริโต. ภิสิพิพฺโพหนานิ จ สงฺกปฺโป มนฺท

ศาลาธธรรมบทนี้กล่าวถึงความตั้งใจในการถวายทานในรูปแบบต่าง ๆ เช่น วิหารทาน เสนาสนภัณฑ์ โภชนทาน จีวรทาน และเภสัชทาน โดยแสดงถึงความสำคัญของการทำบุญในทางศาสนา และการสะสมกุศล โดยมีการใช้วัสดุต่าง ๆ ที่เหมาะ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๔๖) ปิณฺฑปาติกสฺส ภิกฺขุโน อตฺตภรสฺส อนุญฺญโปสิโน เทวา ปิหยนฺติ ตาทิโน อุปสนฺตสฺส สทา สตีมโตติ เทวดาและมนุษย์ ย่อมพอใจ แก่ภิกษุผู้ถือการเที่ยวบิณฑบาต เป็นวัตร ผู้เลี้ยงตัวเอง มิใช่

คาถาธรรมบทกล่าวถึงความสำคัญของการบิณฑบาตในชีวิตของภิกษุ ที่มีการถือปฏิบัติและข้อปฏิบัติ เรื่องราวเกี่ยวกับกลิ่นที่เกิดจากผู้มีศีลและปรินิพานของพระโคธิกเถระก็ได้รับการกล่าวถึง โดยชี้ให้เห็นถึงความมั่นค

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๐) ๑. ๕. พาสวรรควรรณนา เรื่องบุรุษคนใดคนหนึ่ง [๔๕] ทุชฺชีวิตมชีวิมหา, เยสนฺโน น ททามุห เส วิชชมาเนสุ โภเคสุ ทีป์ นากมุท อตฺตโนติ เราทั้งหลายเหล่าใด เมื่อโภคะทั้งหลายมีอยู่ ไม่ได้ถ

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ชีวิตของบุรุษคนหนึ่งในเชิงจริยธรรม โดยตั้งคำถามเกี่ยวกับการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและการทำบุญถวายทาน การโฟกัสที่การศึกษาธรรมะและการพัฒนาความดีในชีวิต โดยโจทย์ของการสนทนาคื

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๒) ๒. เรื่องสัทธิวิหาริกของพระมหากัสสปเถระ [๔๖] มนุสฺสสเสว เต สีส์ อถ เกน น วณเณน หตุถปาทา จ วานร อคารนฺเต น วิชฺชตีติ วานร ศีรษะและมือเท้าของท่านก็มีเหมือนของมนุษย์, เมื่อเช่นนั้

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบระหว่างวานรและมนุษย์ รวมถึงปัญญาและความมั่นคงทางจิตของบุคคล เทียบเคียงสภาพภายในกับความเหมาะสมของการมีสุขภาพ โดยแสดงให้เห็นถึงหลักคิดที่ว่า สุขภาพที่ดีต้องอาศัยจิตที่มั่นค

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๔) บุคคลใดโง่ ย่อมสำคัญความที่แห่งตนเป็นคนโง่, บุคคลนั้นจะเป็น บัณฑิตเพราะเหตุนั้นได้บ้าง; ส่วนบุคคลใดเป็นคนโง่ มีความสำคัญว่า ตนเป็นบัณฑิต บุคคลนั้นแล เราเรียกว่า “คนโง่ ๕. เรื่อ

ศาลาธรรมบทนี้เน้นการแยกแยะบุคคลที่มีปัญญาและบุคคลที่โง่เขลา บุคคลที่มองว่าตนเองเป็นบัณฑิตโดยที่เขาไม่รู้และไม่เข้าใจธรรมชาติของชีวิตจะเป็นคนโง่ ในขณะที่บุคคลที่สามารถเรียนรู้จากบัณฑิตแม้เพียงช่วงสั้น

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๖) นายมาลาการ จักดำรงอยู่ในเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย จักไม่ไป สู่ทุคติ ตลอดแสนกัลป์, นี่เป็นผลแห่งกรรมนั้น, ภายหลังเขาจักเป็น พระปัจเจกพุทธะ นามว่าสุมนะ. ตญฺจ กมฺนํ กต์ สาธุ ย่ ก วา

เนื้อหาพูดถึงผลของกรรมที่ดี, การไม่ไปทุคติ, การเป็นพระปัจเจกพุทธะ, และคำสอนเกี่ยวกับชีวิตในด้านบวก รวมถึงการไม่ติดอยู่ในกามซึ่งเป็นแนวทางในพุทธศาสนา. เรียกร้องให้เข้าใจว่า กรรมดีนำมาซึ่งความสุขและเป็น

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๘) ก็กรรมชั่วอันบุคคลทําแล้ว ยังไม่ให้ผลเหมือนน้ำนมที่รีดในขณะนั้น ยังไม่แปรไปฉะนั้น, บาปกรรม ย่อมตามเผาคนพาล เหมือนไฟอันเถ้ากลบ ไว้ฉะนั้น. ๑๓. เรื่องสัฏฐิกูฏเปรต [๕๗] สฏฐี กูฏสหส

เนื้อหาภายในศาลาธรรมบทนี้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับกรรมชั่วที่ยังไม่ให้ผลเหมือนน้ำที่รีด และความสำคัญของการทำดี โดยนำเสนอว่า ความรู้ที่เกิดจากการเรียนรู้ที่ไม่ถูกต้องจะนำไปสู่ความฉิบหาย และการทำดีก็ยังมีค่าใ

ภาค ษ คาถาธรรมบท

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ (๖๓) นิธีนํว ปวตฺตาร์ นํ ปสฺเส วชฺชทสฺสินํ นิคฺคยฺหวาที เมธาวี ตาทิสํ ภชมานสุส ตาทิสํ ปณฺฑิต ภเช เสยฺโย โหติ น ปาปิโย บุคคลพึงเห็นผู้มีปัญญาใด ซึ่งเป็นผู้กล่าวนิคคหะ ชี้โทษ ว่าเป็น

คาถาธรรมบทนี้นำเสนอหลักการเลือกคบคนที่มีปัญญา โดยเน้นว่าควรจะเลือกคบผู้ที่สามารถชี้โทษและนำไปสู่การเติบโตในชีวิต เช่น บัณฑิตที่มีปัญญา รวมถึงการหลีกเลี่ยงการคบหาผู้มีอัธยาศัยไม่ดี เช่น อสัตบุรุษ โดยกล

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๖๔) ๔. เรื่องพระมหากัปปินเถระ [๖๓] ธมฺมปีติ สุข เสติ วิปฺปสนฺเนน เจตสา อริยปุปเวทิเต ธมฺเม สทา รมติ ปณฺฑิโต. บุคคลผู้เอิบอิ่มในธรรม มีใจผ่องใส ย่อมอยู่เป็นสุข, บัณฑิตย่อมยินดี ในธร

คาถาธรรมบทนี้ประกอบด้วยบทเรียนที่มีคุณค่าในธรรม โดยเสนอการเรียนรู้จากประสบการณ์ของพระมหากัปปินเถระและบัณฑิตต่างๆ ผ่านบทกวีที่มีความหมายลึกซึ้ง ซึ่งชี้ให้เห็นถึงการปฏิบัติธรรมและการอบรมตัวเองในแนวทางที

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๖๖) สพฺพตฺถ เว สปปุริสา วชนุติ น กามกามา ลปยนฺติ สนฺโต สุเขน มุฎฐา อถวา ทุกฺเขน น อุจจาวน์ ปณฺฑิตา ทสฺสยนติ สัตบุรุษทั้งหลายย่อมเว้นในธรรมทั้งปวงแล, สัตบุรุษทั้งหลาย หา ใช่ผู้ปรารถ

บทความนี้เป็นการอภิปรายเกี่ยวกับคาถาธรรมบทที่ครอบคลุมถึงความประพฤติของบัณฑิตในทางธรรม เช่น การไม่ปรารถนากาม, การรักษาศีล, และการตั้งอยู่ในธรรม บัณฑิตไม่ทำบาปเพื่อประโยชน์ตนเองและไม่หวังผลทางโลก ในการฟ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ (๖๗) บรรดามนุษย์ ชนผู้ถึงฝั่งมีจำนวนน้อย, ฝ่ายประชานอกนี้เลาะไป ตามตลิ่งอย่างเดียว, ก็ชนเหล่าใดแล ประพฤติสมควรแก่ธรรมในธรรม ที่เรากล่าวชอบแล้ว, ชนเหล่านั้นล่วงบ่วงมารที่ข้ามได้ยากอย

บทคาถาธรรมบทนี้พูดถึงการที่มนุษย์สองกลุ่มมีแนวทางการดำเนินชีวิตที่แตกต่างกัน โดยมีการเน้นถึงผู้ที่สามารถปล่อยวางจากกามและพัฒนาจิตใจให้ผ่องใส คนเหล่านี้เรียกว่า พระขีณาสพที่ได้บรรลุศาสตร์ธรรมที่แท้จริง

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๖๘) ๗. อรหันตวรรควรรณนา ๑. เรื่องหมอชีวก [๗๑] คตทธิโน วิโสกสุส วิปฺปมุตฺตสฺส สพฺพ สพฺพคนถปปทีน ส ปริฬาโห น วิชฺชติ ความเร่าร้อน ย่อมไม่มีแก่ท่านผู้มีทางไกลอันถึงแล้ว หาความ เศร้าโศ

ศาลาธรรมบทภาค ๑-๘ นำเสนอคำสอนที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยมีการพูดถึงเรื่องราวของหมอชีวกที่แสดงถึงการหลุดพ้นจากความเศร้าโศก และพระมหากัสสปเถระที่สะท้อนถึงการมีสติและการละความห่วงใยในโลก ช่วยให้ผู้ศึกษาเข

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (mo) อินทรีย์ทั้งหลายของภิกษุใด ถึงความสงบแล้วเหมือนม้าอันนาย สารถีฝึกดีแล้วฉะนั้น, แม้เหล่าเทพเจ้า ย่อมกระหยิ่มต่อภิกษุนั้น ผู้มี มานะอันละแล้ว ผู้หาอาสวะมิได้ ผู้คงที่ 5. เรื่องพร

บทนี้กล่าวถึงคุณลักษณะและความสำคัญของภิกษุที่มีความสงบและมั่นคงในจิตใจ เปรียบเทียบภิกษุกับม้าอันได้รับการฝึกดี และการภาวนาให้ถึงความพ้นทุกข์ โดยเชื่อมโยงแนวคิดของพระสารีบุตรและพระติสสเถระในการดำเนินชี

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๗๔) โย จ คาถาสต์ ภาเส อนตฺถปทสญฺหิตา เอกํ ธมฺมปท์ เสยฺโย ย์ สุตวา อุปสมมติ. สงฺคาเม มานุเส ชิเน โย สหสฺสํ สหสฺเสน เอกญฺจ เชยฺยมตฺตานํ ส เว สงฺคามชุตฺตโม. ก็ผู้ใด พึงกล่าวคาถาตั้งร้

คาถาธรรมบทนี้กล่าวถึงความเหนือกว่าของการรู้จักตนและการชนะตนเองมากกว่าการชนะศัตรูในสงคราม โดยชี้ให้เห็นว่าการฟังและเข้าใจธรรมะเป็นสิ่งที่มีค่ากว่าพูดจาไร้สาระ แม้ว่าจะเป็นจำนวนมากก็ตาม ทั้งยังเตือนให้ห

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๗๖) ก็สัตว์ใด พึงบำเรอไฟในป่า ตั้ง ๑๐๐ ปี, ส่วนเขา พึงบูชาท่านผู้มี ตนอบรมแล้วผู้เดียว แม้ครู่หนึ่ง, การบูชานั้นนั่นแลประเสริฐกว่า (การบูชา ตั้ง 900 ปี ของสัตว์นั้น) การบูชา 900 ปี

คาถาธรรมบทในภาคนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการบูชาและความประเสริฐของการกราบไหว้ท่านผู้มีจิตตั้งมั่นในธรรมแม้ในช่วงเวลาสั้น ๆ ยังมีค่ามากกว่าการทำทานหรือบูชาที่ไม่มีสาระเป็นเวลานาน โดยเฉพาะการให้ความสำคัญก

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๗๘) ๑๑. เรื่องพระสัปปทาสเถระ [๔๑] โย จ วสฺสสต์ ชีเว กุสโต หินวีริโย เอกาห์ ชีวิต เสยฺโย วีริย์ อาราโต ท ห ก็ผู้ใดเกียจคร้านมีความเพียรอันทราม จึงเป็นอยู่ ๑๐๐ ปี, ความ เป็นอยู่วันเด

เนื้อหาในบทนี้ได้กล่าวถึงผู้ที่มีความเพียรมั่นและความสำคัญของการตั้งใจในชีวิต โดยเปรียบเทียบกับผู้ที่ขาดความพยายาม นอกจากนี้ยังพูดถึงความทุกข์ของนางปฏาจาราที่สูญเสียคนที่รัก ผ่านการใช้น้ำตาเป็นสัญลักษ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๘๐) อปสฺสํ อมต์ ปท์ โย จ วสฺสสต์ ชีเว เอกาห์ ชีวิต เสยฺโย ปสสโต อมต ปท. ก็ผู้ใด ไม่เห็นบทอันไม่ตาย จึงเป็นอยู่ ๑๐๐ ปี, ความเป็นอยู่วัน เดียว ของผู้เห็นบทอันไม่ตาย ประเสริฐกว่า ความ

คาถาธรรมบทเสนอความหมายของการมีชีวิตอยู่ โดยเน้นการมองเห็นสิ่งที่เป็นอมตะและยอดเยี่ยมในธรรมชาติของชีวิต กล่าวถึงความประเสริฐของการมีชีวิตอยู่วันเดียวกับการเห็นธรรมอันยอดเยี่ยม ซึ่งมีคุณค่ามากกว่าการมีช